Tijdens de voorbereiding van de ruiming van onze poel, in samenwerking met Regionaal Landschap Dijleland vzw, werd door Iwan Lewylle opgemerkt dat er watercrassula in voorkwam. Ik had het kleine plantje al wel eerder opgemerkt maar het, zonder verdere determinatie, ‘geclasseerd’ als een soort ‘muur’.
Watercrassula of naaldkruid (Crassula helmsii) is een klein plantje dat behoort tot de vetplantenfamilie (Crassulaceae). Het komt van oorsprong uit Australië en werd hier ingevoerd door vijverplanten- en aquariumplantenhandelaars om te fungeren als zuurstofplant. Het komt voor in 3 vormen: een landvorm, een moerasvorm en een onderwater-vorm. Het is een tiental centimeter groot en heeft een soort kransen van afgeplatte (watervorm) tot opgezwollen (landvorm) blaadjes. De bloempjes zijn klein, wit en viertallig. In onze streken komt het niet tot zaadvorming, maar spijtig genoeg is dit plantje zeer goed in vegetatieve voortplanting.
Wanneer het niet bevriest (onder water bijvoorbeeld) blijft het wintergroen en groeit permanent. Dit geeft het een voorsprong op vele van onze inlandse planten waardoor het snel gaat domineren. Planten en dieren worden als het ware verstikt en in poelen treedt versnelde verlanding op.
De verspreiding kan gebeuren via watervogels (aan de poten van eenden en reigers), zoogdieren (honden ...), laarzen, amfibieënfuiken, machines (kranen, quads ...)
Omdat de invasie van Crassula in West-Europa vrij recent is, is er weinig expertise in de bestrijding ervan. In de literatuur zijn er enkele bestrijdingsmethodes beschreven die evenwel weinig positieve resultaten geven:
- manueel verwijderen: weinig succesvol, elk overgebleven stukje wortel of stengel met een knoop loopt opnieuw uit.
- machinaal ruimen: vrij succesvol indien het grondig gebeurt en er voldoende nazorg is. Opletten dat de machines achteraf grondig ‘ontsmet’ worden.
- pesticiden zoals glyfosaat: de planten zijn hier gevoelig voor maar dit is in waterige milieu’s vrijwel onhaalbaar (en vaak niet toegestaan).
- afdekken met folie en/of aarde: succesvol indien dit grondig gebeurt. Fotosynthese is niet meer mogelijk. Omdat de plant weinig reserves heeft sterft deze vrij snel af.
- bespuiten met zwarte kleurstof: experimentele techniek die de fotosynthese stil legt. Resultaten zijn hoopvol maar practische toepasbaarheid wordt in vraag gesteld.
Op ons terrein kwam Crassula vrij verspreid voor, op sommige plaatsen echt bodembedekkend.
De éénvoudigste optie zou geweest zijn om de poel volledig te dempen met aangevoerde grond, dit 2 jaar te laten rusten en vervolgens nieuwe poelen te graven. Deze optie was evenwel onmogelijk omdat de poel een zeer belangrijke bufferfunctie heeft voor regenwater.
Wij opteerden ervoor om de poel grondig te machinaal te ruimen, het slib te stockeren op het terrein zelf en het te isoleren in 2 grote kuilen, omgeven door sterke landbouwplastic.
Daarna werd het terrein grondig gecontroleerd. Restanten werden manueel verwijderd. Achteraf werd alles nogmaals gecheckt en werden kleine restjes met een gasvlam (roofingbrander) vernietigd. In de loop van volgende maanden zal dit systematisch herhaald worden.
In de zones waar sterke besmetting voorkwam, voeren we een klein veldexperiment uit: enkele vlakken van 4 m2 worden met zwarte landbouwplastic afgedekt en vergeleken met niet-afgedekte vlakken. Foto's van dit experiment volgen.
Ook binnenshuis is Annemie met enkele experimentjes gestart: Crassula wordt gekweekt in een aantal identieke proefschalen waarbij dan telkens 1 factor gevarieerd wordt: geen afdekking, afdekking met plastic, afdekking met aarde, alleen eindknoppen, alleen stengelknopen, alleen worteltjes ... Eén bakje staat buiten en mag bevriezen ...
Wij hopen dat we er, door de combinatie van maatregelen, zullen in slagen Crassula te verwijderen of minstens grondig te onderdrukken.